Je had ze in de vorige eeuw, in allerlei kleuren en formaten: de inktlap. De meeste waren zelfgemaakt van lapjesstof, want dat was het goedkoopste. Je had ze ook in zeemleer, maar die waren kant-en-klaar gekocht. We schreven met een kroontjespen en doopten die behendig in de inktpot. Niet te diep, want dat gaf vlekken bij het schrijven. Na gebruik werd de pen schoongeveegd aan de inktlap. Mijn zus leerde nog schrijven met een lei en griffel en zo’n exemplaar heeft mijn moeder nog heel lang bewaard. Voor mijn huidige leerlingen zou dit stukje tekst al geleid hebben tot het gebruik van het mobieltje om woorden op te zoeken. Zij zijn leerlingen die grootgebracht worden met 21st century skills. Ik ben van de inktlapgeneratie. Door collega’s wordt dat laatste wel eens als excuus gebruikt om af te zien van de huidige ontwikkelingen in onderwijsland. ‘Jammer’, zeg ik dan. Waarom zou je blijven hangen in de 20e eeuw? Ha, de hangjongere, maar op andere fronten willen ze nog vitaal, jeugdig en tijdloos overkomen:) Vroeger was alles beter toen de wijnfles nog geen schroefdop had. Nou, geef mij maar de schroefdop. Lekker makkelijk. Dat vind ik nou ook van de huidige mogelijkheden in het onderwijs. Het wordt er alleen maar gemakkelijker op. Alleen heeft niet iedereen van de inktlapgeneratie dat in de gaten. Neem bijvoorbeeld het mobieltje. Mijn vwo-3 klas nodigde ik uit om het mobieltje te gebruiken als woordenboek. Geen gedoe met uitdelen en ophalen van woordenboeken en controleren of alles wat is uitgedeeld ook opgehaald is. Gewoon een greep in de broekzak bij de jongens en bij de meisjes natuurlijk de handtas annex schooltas. Bij de tweede les wisten ze al van wanten en als vanzelfsprekend kwam het mobieltje tevoorschijn toen woorden opgezocht moesten worden. Ik vraag me alleen af of als zij straks in vwo-6 zitten ze bij het examen ook een device mogen gebruiken. Dus toch ook dit schooljaar weer eens uitleggen hoe een woordenboek werkt. Hoe lang nog?
Dan hebben we ook nog het activboard. Manman, om met @florinablokland te spreken, wat een mooi ding. Mijn vader zaliger zou het prachtig hebben gevonden. Hij zat niet in het onderwijs, maar was wel een mens van de vooruitgang. Hij had alleen maar lagere school, maar wist al jong, dat als je vooruit wilde komen in het leven, professionaliseren een must was. Hij deed het allemaal in zijn vrije tijd en behaalde uiteindelijk het diploma leraar bouwkunde. Zijn werkterrein was echter hoofd bouwkundig opzichter bij zeven gemeentes. Dat bleef hij tot op de dag, dat hij 65 werd. Het blijven leren is volgens mij niet genetisch bepaald, maar meer iets van goed voorbeeld, doet goed volgen. Ook het gebruik van het activboard moet geleerd worden en geduld is niet mijn beste eigenschap. Wachten tot er via de leverancier een cursus komt, duurt mij te lang. Via de mail heb ik enkele collega’s uitgenodigd om samen uit te proberen wat zo’n bord nou allemaal kan. Afgelopen dinsdagmiddag hebben we met zijn drieën de knopjes eens uitgeprobeerd en deze week mochten de leerlingen ook met het nieuwe speeltje van de juf aan de slag. In vwo-2 zijn we met de vier naamvallen bezig, niet zo interessant, maar sinds ze zelf op het activboard de antwoorden mogen schrijven doen ze rek- en strekoefeningen om aan het bord te mogen schrijven: de vinger om aan de beurt te komen kan niet hoog genoeg de lucht in. En dan natuurlijk het gebruik van hotpotatoesoefeningen. Die heb ik via andere collega’s. Ook weer tijdbesparend.
In de eerste lesweek kwamen de naamvallen aan de beurt. Na de les betwijfelde ik of er nog veel was blijven hangen. Niet de leerlingen de schuld geven, dat ze niet opletten, maar zelf zoeken naar een optie die de aandacht vasthoudt: een prezi. En warempel. Interessant, dat je met één vinger alles naar je toe kunt halen en je uitleg kunt verduidelijken en gemakkelijk naar de volgende dia kunt switchen. Bovendien kunnen leerlingen thuis ook nog eens de prezi bekijken en je kunt hem voor meerdere klassen gebruiken.
Sinds twee weken hebben alle eerstejaars op school een laptop met touchscreen. Geweldig. Nou nog de boeken weg, want zware boekentassen én een laptop is geen goede combi.
Vorig schooljaar heb ik voor vwo-4 voor maatwerk enkele oefeningen verzameld op educlipper. Met dank aan Frans Droog voor de uitleg. Deze verzameling gebruik ik dit jaar voor maatwerk in havo-5. Donderdag heeft havo-5 er voor het eerst mee gewerkt. De leerlingen kiezen zelf waar ze extra uitleg bij willen of waar ze nog eens voor willen oefenen. Over zelfwerkzaamheid gesproken: de links stonden in de elo en ik hoefde niets meer uit te leggen. Twee leerlingen wilden spreekvaardigheid oefenen en dat heb ik samen met hen gedaan. Echt maatwerk dus en de leerlingen hebben prima gewerkt. Voor de collega’s Duits: Lezen, Luisteren, grammatica. Tast toe!
Als laatste nog een tip voor mijn jaargenoten van de inktlapgeneratie: zorg dat je een twitteraccount hebt, want dan kom je heel gemakkelijk aan allerlei handige informatie en je leert leuke collega’s van andere scholen kennen waarmee je informatie kunt delen. Je krijgt en je geeft. Meer hierover tijdens het Lerarencongres op 8 oktober. Lees ook de blog van Patricia van Slobbe.